مدیر شرکت مسئولیت محدود

مدیر شرکت مسئولیت محدود

در این مبحث به بیان شرح وظایف و مسئولیت های مدیر شرکت مسئولیت محدود خواهیم پرداخت. چنانچه شما قصد دارید تا ثبت شرکت مسئولیت محدود انجام دهید ابتدا باید بدانید که مدیر شرکت مسئولیت محدود چه وظایف و مسئولیت هایی دارد.

تعریف مدیر شرکت با مسئولیت محدود

ماده ۱۰۴ ق.ت در مورد مدیریت شرکت مقرر می دارد: « شرکت با مسئولیت محدود به وسیله یک یا چند نفر مدیر موظف یا غیر موظف که از بین شرکاء یا از خارج برای مدت محدود با نامحدودی معین می شوند اداره می گردد.»

الف – نصب مدير شرکت مسئولیت محدود

• مدیر می تواند یک نفر یا متعدد باشد.
• مدیر می تواند از بین شرکا یا از خارج از شرکاء انتخاب شود .
• مدير یا موظف است ( یعنی دستمزد دریافت می کند) و یا غیر موظف .
• مدیر شرکت مسئولیت محدود ممکن است شخص حقیقی یا شخص حقوقی یا یک شرکت تجاری باشد.

در صورتی که شخص حقوقی به عنوان مدیر انتخاب شود، شخص مزبور یک نفر شخص حقیقی را به نمایندگی خود برای اداره شرکتی که او مدیر آن است منصوب می کند.

انتخاب مدیر شرکت مسئولیت محدود ممکن است ضمن اساسنامه یا شرکتنامه یا بعدا به موجب قرار داد دیگر صورت گیرد.

در صورتی که ضمن شرکتنامه انتخاب شود به اتفاق آراء خواهد بود، چرا که همه شرکاء شرکتنامه را امضاء می کنند.

انتخاب مدیر با توافق جداگانه بعد از ثبت شرکت طبق ماده ۱۰۶ ق.ت. با اکثریت آراء صورت می گیرد. چرا که انتخاب مدیر جزء تصميمات عادی راجع به شرکت است که طبق ماده فوق الذکر با اکثریت دارندگان لااقل نصف سرمایه اتخاذ می شود که اکثریتی است بر اساس سهم الشرکه بدون توجه به تعداد رأی دهندگان .

هرگاه در بار اول اکثریت مزبور حاصل نشود تمام شرکا باید مجددا دعوت شوند که در این صورت تصمیمات به اکثریت عددی شرکاء اتخاذ می شود ، هرچند اکثریت مزبور دارای نصف سرمایه نباشد، البته اساسنامه می تواند ترتیبی برخلاف این مقرر کند(م ۱۰۶ ق.ت)

مساله ای که مطرح می شود این است که هرگاه اکثریت مزبور حاصل نشود ، وضع شرکت چه خواهد شد؛ اگر شرکتنامه راجع به این مسأله راه حلی پیش بینی نکرده باشد، چون قانون تجارت در مورد آن پیش بینی خاصی نکرده و قانون مدنی نیز اداره شرکت را فقط با اذن شرکا مجاز دانسته است . ( ماده ۵۷۷ ق.م)

راهی باقی نمی ماند جز اینکه با شرکا توافق کنند که به انحلال شرکت بپردازند و یا اینکه به یکدیگر اذن دهند که هر یک برای دیگری معامله کند.

در غیر اینصورت ، تصرفات هر یک از آنها ، نسبت به دیگری فضولی خواهد بود ( ماده ۵۸۱ ق.م).

البته این وضع ، متناسب با طبع شرکت تجاری نیست و مسلما پس از مدت کوتاهی به اجرای بند ج ماده ۱۱۴ می انجامد؛ یعنی ضرر شرکت و تقاضای انحلال آن توسط هر یک از شرکا.

شرکا می توانند مدیر یا مدیرانی را برای مدتی معین یا نامحدود انتخاب کنند.

در صورت عدم تعیین مدت برای مدیریت ، باید فرض کرد که مدیر برای مدتی که شرکت به حیاتش ادامه می دهد، انتخاب شده است.

عزل مدیر شرکت مسئولیت محدود

قانونگذار در مورد وضعیت حقوقی ارتباط مدیر و شرکت مسئولیت محدود بیانی ندارد که آیا مدیر وکیل شرکاء است یا وکیل شرکت یا رکنی از شرکت است.

به نظر می رسد که مدیر را باید وکیل شرکت تلقی کرد . در چنین حالتی مدیر قابل عزل خواهد بود و عزل وی طبق ماده ۱۰۶ یعنی با اکثریت سرمایه ای ( لااقل نصف) ممکن است.

همچنین مدیر شرکت مسئولیت محدود می تواند استعفا دهد . منتها باید توجه داشت که عزل و استعفای مدیر باید موجه باشد.

هرچند شرکت حق عزل و مدیر حق استعفا دارد اما نباید از این حق سوء استفاده شود و در جهت زیان دیگران قرار گیرد.

در غیر اینصورت مسوول جبران خسارات وارده در اثر این سوء استفاده از حق خواهد بود .

اختیارات مدیر شرکت مسئولیت محدود

به موجب ماده ۱۰۵ ق.ت مدیران شرکت دارای کلیه اختیارات لازمه برای نمایندگی و اداره شرکت خواهند بود مگر اینکه در اساسنامه غیر این ترتیب مقرر شده باشد.

هر قرار داد راجع به محدود کردن اختیارات مدیران که در اساسنامه تصریح به آن نشده باشد در مقابل اشخاص ثالث باطل و كان لم يكن است .

در اینجا حدود اختیارات مدیران شرکت با مسئولیت محدود را در مقابل اشخاص ثالث و در مقابل شرکت و شرکاء به ترتیب مشخص می کنیم.

۱- اختیارات مدیر شرکت مسئولیت محدود در قبال اشخاص ثالث

در این مورد با توجه به ماده ۱۰۵ ق.ت باید گفت :

• اگر در اساسنامه حدود مسئولیت مدیر مشخص شده باشد ، در همان حدود باید عمل نماید.
• اگر در اساسنامه حدود اختیارات مدير تعیین نشده باشد او دارای کلیه اختیارات لازمه برای مدیریت شرکت است و می تواند هر عمل و معامله ای را انجام دهد و اعمال او شرکت را متعهد می کند .

منتها اولا ، مدیر باید به نمایندگی شرکت عمل کند پس باید مصلحت آنرا رعایت کند ثانیا ، اعمال و اقدامات او در حدود موضوع شرکت باشد.

• محدود کردن اختیارات مدیران ، خارج از اساسنامه و با توافقی جداگانه فقط بين شركاء و مدير معتبر است و در مقابل اشخاص ثالث اعتبار ندارد.
  ولی اگر شرکاء طبق ماده ۱۱۱ اساسنامه شرکت را تغییر دهند و ضمن این تغییر اختیارات مدیر را محدود کنند و سپس اساسنامه جدید ثبت
  و آگهی شود این محدود کردن اختیارات در مقابل اشخاص ثالث اعتبار دارد .
• در صورت تعدد مدیران شرکت ، هر گاه در اساسنامه پیش بینی خاصی نشده باشد، هر مدیر دارای کلیه اختیارات لازمه برای اداره شرکت خواهد بود .

۲- اختیارات مدیر شرکت مسئولیت محدود در قبال شرکت و شركاء

این مورد را در دو فرض با توجه به ماده ۱۰۵ بررسی می کنیم :

• هرگاه در اساسنامه اختیارات مدیران محدود شده باشد ، مدیر باید در همان حدود عمل نماید در غیر اینصورت یعنی اگر آن حدود خارج گردد خودش مسئول تعهدات است نه شرکت و یا شرکاء .
• اما اگر اساسنامه در این باره ساکت باشد مدیر دارای کلیه اختیارات است. حال اگر شرکاء به موجب توافق جداگانه ای اختیارات او را محدود کنند ، در این صورت روابط بین مدیر و شرکت تابع همین توافق خواهد بود.

ولی در مقابل اشخاص ثالث اعتبار ندارد و لذا اگر تعهدی ایجاد کند، شرکت مسئول است ، منتها می تواند پس از انجام تعهد به مدیر مراجعه کند. اما همانطور که ذکر شد اگر تجدید اختیارات مدیر در قالب تغییرات اساسنامه باشد در مقابل اشخاص ثالث هم معتبر است.

مسئولیت های مدیر شرکت مسئولیت محدود

مسئولیتهای مدیر به دو نوع مدنی و کیفری تقسیم می شوند؛

۱- مسئولیتهای مدنی مدیر شرکت مسئولیت محدود :

مسوولیتهای مدنی مدیر طبق قانون تجارت همان است که در ماده ۱۰۱ آمده است و قبلا به مناسبتی به آن پرداخته ایم.

طبق ماده مزبور مسئولیت مدنی مدیر شرکت مسئولیت محدود ویژگیهای زیر را داراست :

• این مسئولیت فقط در مورد بطلان شرکت مسئولیت محدود و خسارات ناشی از آن است. آن هم بطلانی که در نتیجه عدم رعایت مقررات مواد ۹۶ و ۹۷ ق.ت حاصل شده باشد.
• مسئولیت در اینجا تضامنی است.
• مدیر شرکت مسئولیت محدود در صورتی مسئول است که حین حدوث سبب بطلان یا بلافاصله پس از آن سرکار بوده و انجام وظیفه نکرده باشد . یعنی در جهت رفع و برطرف کردن سبب بطلان تلاشی نکرده باشد.
• اگر مدیران متعدد باشند، در صورتی که همه آنها تقصیر کرده باشند یا کوتاهی کرده باشند و یا انجام وظیفه نکرده باشند، همه تضامنا مسئولند و اگر تعدادی از آنها مقصر باشند فقط آنها مسئولند.

صرفنظر از ماده ۱۰۱ اگر مدیر شرکت مسئولیت محدود در انجام اعمال نمایندگی خود مرتکب تقصیر شد طبق قواعد عام مسئولیت مدنی ، مسئول جبران خسارات ناشی از تقصیر خود خواهد بود .

۲- مسئولیت جزایی مدیر شرکت مسئولیت محدود

مسئولیت جزایی مدیر در قانون تجارت به موجب ماده ۱۱۵ مقرر شده است: « به موجب بند الف ماده فوق الذکر ، هرگاه مدیران بر خلاف واقع پرداخت تمام سهم الشرکه نقدی و تقویم و تسلیم سهم الشرکه غیر نقدی را در اوراق و اسنادی که برای ثبت شرکت می دهند اظهار کرده باشند، به مجازات راجع به کلاهبرداری محکوم می شوند. »

به موجب بند ج همان ماده ، هرگاه مدیران شرکت با مسئولیت محدود با نبودن صورت دارایی یا به استناد صورت دارایی مزور منافع موهومی را بین شرکاء تقسیم کرده باشند به مجازات کلاهبرداری محکوم می شوند .

منافع موهوم به ویژه زمانی مصداق پیدا می کند که بدون اینکه شرکت سود کرده باشد ، مبالغی میان شرکاء به عنوان سود تقسیم کنند .

در چنین حالتی آنچه به عنوان سود پرداخت شده در واقع قسمتی از سرمایه شرکت بوده است و باید برگردانده شود ، اعم از اینکه شرکاء آنرا با سوء نیت ، گرفته باشند یا بدون سوء نیت چرا که در واقع مال دیگری را در اختیار گرفته اند و باید آنرا مسترد دارند مراجعه شرکا برای استرداد وجوه مذکور طبق ماده ۲۱۹ ق.ت تابع مرور زمان ۵ ساله است.