اتریوم چیست ؟
آنچه در این مطلب می خوانید...
اگر با ارزهای دیجیتال آشنایی مختصری هم داشته باشید حتما کلمه اتریوم به گوشتان خورده است. در این مقاله قصد داریم تا به این موضوع بپردازیم که اتریوم چیست و با این شبکه غیرمتمرکز به طور کامل آشنا شویم.
در ساده‌ترین تعریف که اتریوم چیست می توان گفت که اتریوم یک زیرساخت آزاد مبتنی بر فناوری بلاک چین است که می‌توان روی آن برنامه‌های کامپیوتری غیرمتمرکز را اجرا کرد. غیرمتمرکز بودن اتریوم یعنی این سیستم به‌تنهایی متعلق به هیچ‌کس نیست و آن را یک یا چند شخص خاص کنترل نمی‌کنند.
به عبارت دیگر همه می‌توانند مالک این شبکه بوده و همگی در کنترل آن نقش ایفا کنند. به دلیل ساختار توزیع شده و غیرمتمرکز اتریوم، پس از پیاده‌سازی یک برنامه روی شبکه اتریوم، این برنامه دیگر قابل‌توقف و دستکاری نیست، حتی اگر خود خالق آن بخواهد.
به طوری که وب‌سایت رسمی اتریوم نیز این پروژه را این‌گونه تعریف کرده است:
«اتریوم یک بستر غیرمتمرکز برای اجرای قراردادهای هوشمند است. هیچ‌گونه احتمال از کارافتادگی، سانسور، تقلب یا دخالت افراد شخص ثالث برای برنامه‌هایی که روی این شبکه اجرا می‌شوند، وجود ندارد.»
هدف اتریوم چیست ؟
برای اینکه بدانیم که اتریوم چیست بهتر است هدف از پیدایش آن را بدانیم. وقتی از جوزف لوبین (Joseph Lubin)، یکی از توسعه‌دهندگان اصلی اتریوم، درباره هدف از ایجاد این شبکه سؤال کردند، در جواب گفت:
اتریوم ایجاد شد تا برای انجام امور زندگی‌مان به هیچ بانک، شرکت و نهاد دیگری به‌جز خودمان نیاز نداشته باشیم.
همان طور که می دانید در سال ۲۰۰۸، شخص ناشناسی به‌نام ساتوشی ناکاموتو، بیت کوین را معرفی کرد. می‌توان گفت بیت کوین اولین سیستم پولی غیرمتمرکز، دیجیتال و توزیع‌شده است.
شبکه بیت کوین با کمک مفهومی به‌نام «بلاک چین» اطلاعات مربوط به تراکنش‌های پولی را به‌جای سرورهای بانکی و مرکزی، روی کامپیوترهای سراسر جهان توزیع می‌کند و با این روش می‌تواند مستقل از شرکت‌ها، دولت‌ها و واسطه‌ها، ارزش (پول) را به هر نقطه‌ای از جهان انتقال دهد.
حال اتریوم یک قدم پا را فراتر گذاشته و امکان اجرای غیرمتمرکز کدهای کامپیوتری (قرارداد هوشمند) را نیز فراهم کرده است تا بتوانیم علاوه بر پول، بقیه فرایندها را نیز غیرمتمرکز کنیم.
مقاله معرفی (ایده) یا همان وایت پیپر (Whitepaper) این پروژه در سال ۲۰۱۳ منتشر شد و در سال ۲۰۱۵ رسماً شبکه اتریوم شروع به کار کرد.
ایده‌پرداز اصلی این پروژه، یک جوان روسی – کانادایی به‌نام ویتالیک بوترین (Vitalik Buterin) است که از حامیان بیت کوین بود و با الهام از بیت کوین ایده «غیرمتمرکز کردنِ همه چیز» را ارائه داد.
حال باید ببینیم « غیرمتمرکز کردن همه چیز » یعنی چه؟
برای اینه بهتر بدانیم اتریوم چیست ، برنامه‌ای مانند تلگرام یا اینستاگرام را در نظر بگیرید. امروزه میلیون‌ها نفر در سراسر جهان از این برنامه‌های مفید برای ارتباط و پیام‌رسانی استفاده می‌کنند. اما یک مسئله بسیار بنیادین درباره آنها وجود دارد که کمتر کسی به آن توجه می‌کند: این برنامه‌ها متمرکز هستند.
مثلاً اینستاگرام متعلق به شرکت فیس‌بوک است. این شرکت مطابق با سیاست‌های خود ممکن است مطالبی را حذف کند، دسترسی برخی افراد را مسدود کند یا حتی داده‌های خصوصی کاربران را بفروشد.
از نظر تئوری با اتریوم، این بستر غیرمتمرکز، می‌توان اینستاگرامی ایجاد کرد که به‌جای فیس‌بوک، مالک حقیقی آن همان کاربرانش باشند و داده‌های خود را فقط خودشان کنترل کنند.
البته نباید فراموش کرد اتریوم هنوز در ابتدای راه قرار دارد و حداقل در مقطع فعلی مشکلات فنی آن اجازه نمی‌دهند سیستم بزرگی مانند اینستاگرام را روی آن بسازیم.
به‌عنوان یک نمونه دیگر، با کمک این شبکه (در صورت وجود برخی شرایط لازم) می‌توان انتخابات آزاد و شفاف برگزار کرد؛ انتخاباتی که در آن امکان تقلب وجود نداشته باشد.
هر خدمت متمرکز دیگری را می‌توان با اتریوم غیرمتمرکز کرد. امور مهمی ازجمله پرداخت‌ها، بیمه، رأی‌گیری، بانکداری، وام‌دهی و بسیاری از خدماتی که اکنون واسطه‌ها انجام می‌دهند، با این شبکه غیرمتمرکز خواهند شد.
هرکس قادر است در شبکه باز اتریوم برنامه غیرمتمرکز (Dapp) خود را توسعه دهد. تا قبل از پیدایش اتریوم، توسعه‌دهندگان برای ساخت ارز دیجیتال خود از ابتدا مجبور به کدنویسی یک بلاک چین جداگانه بودند.
اما امروزه همه خیلی راحت می‌توانند بدون ساخت بلاک چین جدید، با استفاده از بلاک چین اتریوم برای پروژه‌های خود ارز دیجیتال مستقل یا همان توکن (Token) بسازند.
اتر؛ ارز دیجیتال اتریوم چیست ؟
ارز دیجیتال شبکه اتریوم، «اتر» (Ether) نام دارد و واحد اختصاری آن ETH است. این دارایی به‌عنوان واحد پولی شبکه و همچنین راهی برای پرداخت هزینه‌ها و کارمزدها در نظر گرفته می‌شود. بنابراین هر چقدر که مقبولیت شبکه اتریوم افزایش پیدا کند، از نظر تئوری ارزش اتر هم افزایش خواهد یافت.
در بین اعضای جامعه ارزهای دیجیتال، به ارز دیجیتال شبکه اتریوم، همان اتریوم نیز گفته می‌شود، اما در حقیقت نام آن اتر است. بنابراین اگر جایی «خرید اتریوم»، «تحلیل اتریوم» و … را دیدید، منظور همان اتر است.
با توجه به توضیحاتی که ارائه شد ، ممکن است این سوال برایتان پیش آید که اتریوم و بیت کوین چه تفاوتی دارند؟ برای بررسی شباهت ها و تفاوت های بیت کوین و اتریوم با ما همراه باشید.
شباهت‌های بیت کوین و اتریوم چیست ؟
- اتریوم نیز مانند بیت کوین بلاک چین مستقل خودش را دارد
اطلاعات مربوط به تراکنش‌ها و قراردادهای هوشمند روی بلاک چین ثبت می‌شود. بلاک چین نوعی دفتر یادداشت دیجیتال امن و تغییرناپذیر برای ذخیره‌سازی داده و اطلاعات است.
- اتریوم نیز مانند بیت کوین عمومی و بدون نیاز به مجوز است
مانند بیت کوین، شبکه اتریوم نیز عمومی بوده و همه می‌توانند از آن استفاده کنند. هرکسی می‌تواند از این شبکه برای ایجاد تراکنش یا قراردادهای هوشمند بهره ببرد، بدون اینکه نیاز باشد از جایی اجازه بگیرد.
البته اگر کسی بخواهد می‌تواند روی شبکه اتریوم بسترهای خصوصی ایجاد کند، اما خود بلاک چین اتریوم شفاف، آزاد و عمومی است.
- اتریوم هم مبتنی بر اثبات کار (استخراج) است
مانند بیت کوین، اتریوم نیز مبتنی بر استخراج (ماینینگ) است. افرادی که بخواهند در فرایند ساخت بلاک شرکت کنند، باید قدرت پردازش سخت‌افزارهای کامپیوتری را برای شرکت در عملیات استخراج (ماینینگ) به شبکه اختصاص دهند.
و شبکه در ازای این قدرت پردازش که در نهایت باعث امنیت و تأییدشدن تراکنش‌ها خواهد شد، به استخراج‌کنندگان پاداش اهدا می‌کند.
البته طبق یک برنامه از پیش تعیین شده و در طرحی به‌نام «اتریوم ۲.۰» (ETH ۲.۰)، این شبکه قرار است برای مقیاس‌پذیری بیشتر (تراکنش‌های سریع‌تر و ارزان‌تر)، به‌جای الگوریتم اثبات کار (Proof Of Work) از الگوریتم اثبات سهام (Proof Of Stake) استفاده کند.
همان طور که در مقاله « کاردانو چیست » گفتیم در روش اثبات سهام، افراد برای مشارکت در کار اعتبارسنجی تراکنش‌ها و ایجاد بلاک، باید اتر بخرند و در یک کیف پول به شبکه اختصاص دهند.
به این ترتیب، می‌توانند در کار تأیید تراکنش‌ها مشارکت کنند و واحدهای جدید ارز دیجیتال (اتر) دریافت کنند. مشارکت‌کنندگان کارمزد تراکنش‌های شبکه را برای خود برمی‌دارند. طبق این رویکرد، برای مشارکت در شبکه دیگر نیاز به خرید سخت‌افزارهای گران‌قیمت نیست.
- اتریوم نیز مانند بیت کوین ارز دیجیتال خودش را دارد
همان طور که گفتیم ارز دیجیتال داخلی شبکه اتریوم اتر است که می‌توان آن را با ارزها و دارایی‌های دیگر مبادله کرد. مالکیت اتر دقیقاً مثل مالکیت بیت کوین (BTC) روی بلاک چین رهگیری می‌شود.
تفاوت‌های بیت کوین و اتریوم چیست ؟
- تراکنش‌های اتریوم سریع‌تر هستند
در بیت کوین به‌طور میانگین بلاک‌های حاوی تراکنش هر ۱۰ دقیقه یکبار ایجاد می‌شوند، اما در اتریوم این زمان فقط ۱۴ ثانیه است. البته در بحث سرعت تراکنش‌ها سایز بلاک هم اهمیت دارد که در بیت کوین محدود به ۱ مگابایت است.
با بررسی زمان بلاک و سایز بلاک می‌توان گفت که در حال حاضر بیت کوین حداکثر ۷ تراکنش در ثانیه انجام می‌دهد، اما اتریوم می‌تواند تا ۱۶ تراکنش را در ثانیه پردازش کند. طبق وعده تیم توسعه اتریوم، این عدد در به‌روزرسانی‌های آینده می‌تواند به صدها تراکنش برسد.
- اتریوم می‌تواند خیلی راحت قراردادهای هوشمند اجرا کند
روی بیت کوین نیز می‌توان قرارداد هوشمند ایجاد کرد، اما زبان اسکریپت این شبکه بسیار ابتدایی است و کار را برای توسعه‌دهندگان سخت می‌کند.
روی اتریوم، خیلی سریع‌تر و راحت‌تر می‌توان کد برنامه‌نویسی پیاده‌سازی کرد. قراردادهای هوشمند اتریوم به‌‌اصطلاح «تورینگ کامل» (Turing complete) هستند؛ یعنی می‌توانند هر محاسبات و عملیاتی را که نیاز باشد، انجام دهند.
- تعداد واحدهای اتر نامحدود خواهد بود
یکی از تفاوت‌های اصلی بیت کوین و اتریوم، تعداد واحدها (عرضه) این دو است. بیت کوین محدودیت عرضه دارد، اما اتر نامحدود عرضه خواهد شد.
طبق پروتکل بیت کوین، فقط ۲۱ میلیون واحد از این ارز دیجیتال استخراج می‌شود. در حال حاضر، ماینرهای بیت کوین در هر ۱۰ دقیقه ۶.۲۵ واحد بیت کوین از شبکه بیت کوین پاداش دریافت می‌کنند که به آن «پاداش بلاک» می‌گویند.
پاداش بلاک بیت کوین هر چهار سال یکبار طی رویدادی به‌نام «هاوینگ» نصف می‌شود و به همین دلیل، استخراج همه بیت کوین‌ها تا سال ۲۱۴۰ طول خواهد کشید. پس از آن ماینرها فقط با کارمزد تراکنش‌ها کسب درآمد خواهند کرد.
در مورد اتریوم، هیچ محدودیتی وجود ندارد و در زمان نگارش این مطلب بیش از ۱۱۲ میلیون واحد اتر استخراج شده است. البته این به‌معنای تورم افسارگسیخته در اتریوم نیست، اما حامیان این پروژه معتقدند برای داشتن یک نظام پولی بی‌نقص کمی تورم لازم است.
پاداش بلاک اتریوم در حال حاضر ۲ واحد اتر است و بنابراین هر ۱۴ ثانیه به‌طور میانگین ۲ اتر استخراج می‌شود و طبق این معیارها می‌توان گفت تورم سالانه اتریوم در حال حاضر حدود ۴ درصد است.
در به‌روزرسانی اتریوم ۲.۰ قرار است تورم تا حد زیادی کاهش یابد و به حداقل مقدار موردنیاز برای انگیزه مشارکت‌کنندگان در شبکه برسد.
ثبت ديدگاه