ارزیابی شرکت های دانش بنیان

در این مقاله قصد داریم تا نحوه ارزیابی شرکت های دانش بنیان را به طور کامل و جامع ارائه دهیم. معاونت علمی و فناروی ریاست جمهوری در راستای ارزیابی و بررسی صلاحیت شرکت ها و موسسه های دانش بنیان و همچنین نظارت بر فعالیت آن ها، اقدام به ایجاد « کارگروه ارزیابی و تشخیص صلاحیت شرکت ها و موسسات دانش بنیان و نظارت بر اجرا » کرده است.

ریاست کارگروه ارزیابی شرکت های دانش بنیان را دکترسید محمد صاحبکار خراسانی بر عهده دارد. فعالیت اصلی این کارگروه اصلاح روش ارزیابی شرکت های دانش بنیان است . تصویب آیین نامه های بررسی و ارزیابی شرکت ها و موسسات دانش بنیان و نظارت بر اجرای این قوانین، از دیگر مسئولیت های و وظایف این کارگروه است.

در مقاله « استعلام شرکت های دانش بنیان » گفتیم که شرکت ها و موسساتی که پس از ارزیابی و بررسی معاونت ریاست جمهوری، موفق به دریافت اعتبارنامه دانش بنیان می شوند، در سامانه تایید شده و در فهرستی که در سامانه Pub.daneshbonyan.ir قرار دارد، اضافه می گردند. از این رو می توان با وارد کردن نام شرکت و یا موسسه در سامانه، صحت داشتن اعتبارنامه دانش بنیان را استعلام کرد.

کارگزاران ارزیابی شرکت های دانش بنیان

در راستای ارزیابی شرکت های دانش بنیان، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، کارشناسان و کاراگزارانی را مشخص کرده است تا با حضور در شرکت ها و موسسات در اقصی نقاط کشور اقدام به ارزیابی و بررسی صلاحیت متقاضیان نمایند.

متقاضیان می بایست توجه داشته باشند که تنها کارشناسانی که نام آن ها در لیست تایید شده معاونت درج شده است، می توانند شرکت های دانش بنیان را مورد ارزیابی و بررسی قرار دهد. همچنین شرکت ها و موسسه های متقاضی در جریان باشند که نیازی به پرداخت هزینه به این افراد نیست و هزینه های کارگزاری از سوی معاونت تامین شده است.

معیارهای ارزیابی شرکت های دانش بنیان

شرکت های متقاضی باید به نکات زیر توجه نمایند و در نظر داشته باشند که محصولات و کالای های عرضه شده، می بایست تمامی این خصوصیات را در بر داشته باشد.

میزان فناوری استفاده شده در کالا یا محصول باید در سطح بالا و تا متوسط به بالا باشد، به بیانی دیگر دانش فنی مورد استفاده در تولید کالا، محصول یا نمونه آزمایشگاهی، دارای پیچیدگی های فنی و اصطلاح – های تک ((high tech))- باشد.

به گونه ای که این سه ویژگی در آن ها وجود داشته باشد:

  • نسخه برداری و بازتولید کالا یا محصول، به سبب پیچیدگی های فنی سخت باشد .
  • دستیابی به پیچیدگی ها فنی، در گرو داشتن یک گروه متخصص توسعه و تحقیق باشد.
  • در محصول یا کالا تولیدی، ویژگی و کارکرد خاص و پیچیده ای ایجاد کرده باشد.

نحوه ارزیابی شرکت های دانش بنیان

مرحله تولید

کالاهای ارایه شده، می بایست در فرآیند تولید باشند و یا حداقل، در حد نمونه آزمایشگاهی ساخته شده باشند. در مورد ارایه خدمات نیز، با اسنادی مبتنی بر فروش این خدمات وجود داشته باشد.

طراحی بر پایه تحقیق و توسعه

شرکت ها و موسسات متقاضی دانش بنیان می بایست طراحی و روند چشمگیری بر پایه فعالیت های پژوهشی و علمی، حداقل در یکی از موارد مطرح شده دارا باشند.

  • طراحی بخش هایی از ارایه خدمت یا تولید محصول که علاوه بر داشتن شرط سطح بالای  فناوری، ۳۰٪  از قیمت تمام شده آن، ناشی از این بخش ها باشد.
  • طراحی یکپارچه سازی کالا ها و خدمات. فعالیت هایی که صرفا مونتاژ هستند، این بند را شامل نمی شوند.
  • ساختار طراحی فرآیند و یا تجهیزات تولید کالا و محصول، با در نظر گرفتن شرط پیچیدگی آن ها.

با توجه به مواردی که در بالا ذکر شده است، این فرآیند تولید و یا ارایه خدمات و محصول، حتما باید به یکی از روش زیر انجام شود:

  • طراحی داخلی: به این معنی که طراحی انجام شده در فرآیند تولید کالا و یا ارایه خدمات و محصول، مبتنی بر فکر و اندیشه و گروه تحقیق و توسعه شرکت متقاضی شکل گرفته باشد.
  • مهندسی معکوس: طراحی به وجود آمده، حاصل تلاش های تیم تحقیق و توسعه در راستای رمز گشایی و یافتن پیچیدگی های یک کالا و یا محصول در جهت بازتولید باشد که قبلا در کالا و یا محصول دیگری به کار گرفته شده است.

انتقال فناوری به همراه ایجاد تغییرات بنیادین

شرکت یا موسسه متقاضی از روش انتقال فناوری با بهره گیری از راهکار هایی چون، انتقال فناوری از مجموعه های بیرون از شرکت، از طریق خرید حق مالکیت (لیسانس)، کلید در دست، خرید تجهیزات، دریافت آموزش از شرکتهای دارنده دانش فنی، مهندسی معکوس و… وارد کشور کرده است.

در ادامه این مسیر، با به کارگیری تیم تحقیق، طراحی و توسعه موفق به ایجاد تغییرات بنیادین در فرآیند تولید کالا و ارائه محصول و خدمات شده است. لازم است که متقاضیان به دانش فنی و منطق طراحی توجه داشته باشند.