چگونه اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی را تهیه و ارسال کنیم؟

در این مقاله قصد داریم تا به ارائه آخرین قوانین اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی سال ۹۸ بپردازیم. همان طور که می دانیم تیرماه یکی از ماههایی است که فعالیت مالیاتی شرکت ها و موسسات افزایش چشمگیری پیدا می کند.

بنابراین تصمیم گرفتیم مطلب زیر را برای آموزش نحوه تهیه و ارسال اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی بپردازیم.

 اظهارنامه مالیاتی عملکرد چیست؟

قبل از اینکه به آموزش تهیه اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی برسیم، بایستی درباره آن اطلاعات کاملی به شما ارائه دهیم. بنابراین ابتدا باید بدانیم که اظهارنامه مالیاتی عملکرد چیست؟

اظهارنامه مالیاتی عملکرد به فرمی گفته می شود که هم اشخاص حقوقی و هم اشخاص حقیقی موضوع قانون مالیات های مستقیم هستند ، برحسب نوع فعالیتشان تهیه و به اداره سازمان مالیاتی کشور ارسال می نمایند.

این اشخاص بایستی در این فرم به اظهار درآمد، هزینه، بدهی، دارایی، سرمایه، معافیت، بخشودگی مالیاتی و …  همچنین اطلاعات هویتی و مکانی بپردازند.

بر اساس ماده ۹۵ و ۱۰۰ قانون مالیات های مستقیم ، تمام اشخاص حقیقی که به صورت فردی یا مشارکتی مشغول به کسب و کار هستند موظفند برای هر سال مالی خود یک اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی تهیه و ارسال نمایند.

طبق ماده ۱۱۰ قانون مالیات های مستقیم تمام اشخاص حقوقی که در اداره ثبت شرکت ها به ثبت رسیده اند باید هر سال مالی ترازنامه و سود و زیان و … را در فرم اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقوقی تهیه و ارسال نمایند.

همچنین تشکل های قانونی که از وزارتخانه ذیربط دارای مجوز فعالیت هستند و همچنین اتحادیه های صنفی نیز طبق قانون باید قبل از پایان سال مالی اقدام به ثبت نام اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقوقی نمایند.

مدارک لازم برای تهیه اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی

۱. صورت ترارنامه اشخاص حقیقی

۲. صورت سود و زیان

۳. مبلغ درآمد و فروش داخلی و خارجی

۴. گردش حساب مواد اولیه و کالای ساخته شده و کالای بازرگانی (ریالی ) وسایر کالاها

۵. صورت بهای تمام شده کالای ساخته شده و فروش رفته برای شرکت های تولیدی، بازرگانی

۶. صورت قراردادها و درآمد پیمانکاری و بهای تمام شده پروژه برای شرکت های پیمانکاری

۷. مانده سود و زیان دوره قبل و گردش حساب تعدیلات سنواتی

۸. شماره ثبت دفاتر قانونی و کد رهگیری برای اشخاص حقوقی و اشخاص حقیقی گروه اول

۹. مبلغ مالیات های پرداخت شده

۱۰. نام کاربری ، رمز عبور و کد رهگیری پیش ثبت نام برای ارسال اینترنتی اظهارنامه و شماره کارت بازرگانی و مجوز فعالیت

۱۱. اطلاعات ملک اجاری مورد استفاده مودی

۱۲. اطلاعات فروش سال قبل و درصد افزایش در سال جاری

انواع اظهارنامه مالیات بر درآمد

۱. اظهارنامه مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی (موضوع ماده ۱۱۰ ق م م )که نسبت به سایر اظهارنامه ها مفصل تر است.

۲. اظهارنامه مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی گروه اول طبق ماده ۱۰۰ ق م م و آیین نامه اجرایی ماده ۹۵ ق م م

۳. اظهارنامه مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی گروه دوم طبق ماده ۱۰۰ق م م و آیین نامه اجرایی ماده ۹۵ ق م م

۴. اظهارنامه مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی گروه سوم طبق ماده ۱۰۰ ق م م و آیین نامه اجرایی ماده ۹۵ ق م م

۵. اظهارنامه مالیات بر درآمد املاک ویژه اشخاص حقیقی دارنده درآمد املاک ماده ۵۷ و۸۰ ق م م

۶. اظهارنامه انحلال طبق ماده ۱۱۴ و۱۱۶ق م م

مراحل تهیه اظهارنامه مالیاتی عملکرد

در مقاله « آموزش ثبت نام کد اقتصادی » گفتیم که برای ثبت نام در سازمان امور مالیاتی ، باید قبل از شروع ثبت نام مرحله پیش ثبت نام را انجام دهیم.

بنابراین در ادامه ابتدا به نحوه انجام پیش ثبت نام الکترونیک خواهیم پرداخت و پس از آن مراحل تهیه و ارسال اظهارنامه مالیاتی عملکرد را شرح خواهیم داد.

اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی

۱- پیش ثبت نام الکترونیک: در این مرحله اطلاعات پایه ای از شما دریافت می شود. در ادامه پس از تکمیل اطلاعات درخواستی و فشردن کلید تایید نهایی وارد مرحله بعدی خواهید شد. چنانچه تا هفت روز اطلاعات خود را تایید نکنید پرونده ایجاد شده به صورت خودکار حذف خواهد شد.

۲- صحت سنجی اطلاعات: در این مرحله بخشی از اطلاعات ثبت شده شما در مرحله پیش ثبت نام از منابع مختلف سازمانی استعلام و صحت آن مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

چنانچه به هر دلیل در اطلاعات مغایرتی وجود داشته باشد، موضوع از طریق پیامک به شما اطلاع داده شده و مجددا بایستی وارد سامانه پیش ثبت نام گردیده و مرحله یک را تکرار نمایید.

۳- تولید و ارسال اطلاعات کاربری: در صورتی که اطلاعات اولیه پیش ثبت نام شما مورد تایید سازمان قرار گیرد برای شما یک نام کاربری و کلمه عبور ایجاد خواهد شد.

این اطلاعات به صورت پیامک به شماره تلفن همراه ثبتی شما ارسال خواهد شد. باید دقت داشت اطلاعات کاربری محرمانه بوده و مسئولیت سوء استفاده از آن برعهده شما خواهد بود.

۴- ثبت نام الکترونیک: پس از دریافت اطلاعات کاربری شما باید وارد سامانه ثبت نام شده و از بخش اظهارنامه های مالیاتی، اظهارنامه مالیاتی مورد نیاز خود را دانلود نمایید.

پس از ورود بایستی اطلاعات تکمیلی در خصوص بنگاه اقتصادی خود را در فرم های این سامانه تکمیل نمایید.

اظهارنامه عملکرد اشخاص حقیقی در دو قالب اظهارنامه انفرادی و مشارکتی قابل تسلیم می باشد که بسته به شرایط واحد کسبی باید اطلاعات لازم در سامانه ثبت نام وارد شود.

با وارد نمودن اقلام خواسته شده در نرم افزار، اطلاعات هویتی و واحد کسبی شخص حقیقی از سامانه ثبت نام دریافت و در اظهارنامه نمایش داده می شود.

نکته مهم: تاریخ تسلیم اظهارنامه برای اشخاص حقیقی تا پایان خردادماه می باشد.

بنابراین با استفاده از اطلاعات ثبت نام می توان به تسلیم اظهارنامه مالیاتی پرداخت و مودیان نسبت به تکمیل ثبت نام، رفع ایرادات احتمالی این مرحله از طریق سامانه ثبت نام اقدام نمایند.

باید توجه داشته باشید که اطلاعات وارد شده در این سامانه غیرقابل ویرایش است. بنابراین پس از ویرایش اطلاعات و تایید آن برای به روز رسانی آنها در سامانه اظهارنامه مالیاتی می توانید از گزینه دریافت اطلاعات هویتی استفاده نمایید.

قابل توجه کسب و کارهایی که به طور مشارکتی فعالیت می کنند، تنها تکمیل یک اظهارنامه کافی بوده و نیازی به ارائه اظهارنامه انفرادی برای تک تک شرکا نخواهد بود. تنها کافیست که شریک اصلی اطلاعات شرکا را در سامانه وارد نمایید.

همچنین می توانید اطلاعات پایه که در مرحله ثبت نام وارد کرده اید ویرایش نمایید. در نهایت پس از تکمیل همه اطلاعات خواسته شده کلید تایید نهایی را فشار دهید.

۵- اعتبارسنجی ستادی و میدانی اطلاعات و رسیدن به مرحله نهایی ۴۵: در این مرحله تمامی اطلاعات شما در مرحله ثبت نام در واحدهای ستادی و واحدهای میدانی و همچنین پرونده فیزیکی مالیاتی شما در حوزه بررسی شده و در صورت وجود مغایرت پیامکی جهت اصلاح اشکالات به شما ارسال خواهد شد.

در نهایت چنانچه اطلاعات ثبت نام شما مورد تایید سازمان قرار گیرد شما به مرحله نهایی ۴۵ رسیده و امکان استفاده از خدمات سازمان را خواهید داشت.

مهلت ارسال اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی

اشخاص حقیقی وفق ماده ۱۰۰ ق.م.م حداکثر باید تا ۳۱ خرداد هر سال اظهارنامه مالیاتی عملکرد خود را ارسال و مالیات متعلق را پرداخت نمایند.

نکته : بنا به تبصره ۲ ماده ۱۰۱ قانون مالیات های مستقیم در اعمال سقف معافیت سالانه در زمان دریافت اظهارنامه، خواهشمند است ارسال اظهارنامه الکترونیکی  واحد کسبی که تمایل دارید معافیت بیشتری به درآمد مشمول مالیات آن تعلق گیرد را در اولویت اول قرار دهید.

عواقب عدم ارسال اظهارنامه مالیاتی عملکرد

چنانچه شرکتها و موسسات، تشکل های قانونی و اشخاص حقیقی مکلف به تهیه و ارسال اظهارنامه مالیاتی نسبت به تسلیم آن در موعد مقرر اقدام نکنند مشمول جرایم و تبعات قانونی زیر خواهند شد.

۱.طبق ماده ۱۹۲ ق م م جریمه عدم ارایه اظهارنامه برای شرکتها و اشخاص حقیقی ۳۰% نسبت به مالیات متعلقه و غیر قابل بخشش و طبق ماده ۲۰۱ هرگاه مؤدی به قصد فرار از مالیات از روی آگاهی و عمد به ترازنامه و حساب سود و زیان یا به دفاتر و اسناد و مدارکی که برای تشخیص مالیات ملاک عمل می باشد و برخلاف حقیقت تهیه و تنظیم شده است استناد نماید یا برای سه سال متوالی از تسلیم اظهارنامه مالیاتی و ترازنامه و حساب سود و زیان خودداری کند علاوه بر جریمه ها و مجازات های مقرر در این قانون از کلیه معافیت ها و بخشودگی های قانونی در مدت مذکور محروم خواهد شد.

۲. طبق بند ت ماده ۱۳۲ق م م شرط برخورداری از هرگونه معافیت مالیاتی برای اشخاص حقیقی و حقوقی فعال در مناطق آزاد و سایرمناطق کشور تسلیم اظهارنامه مالیاتی در موقع مقرر قانونی است.

اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقوقی شامل ترازنامه و حساب سود و زیان طبق نمونه های است که توسط سازمان امور مالیاتی تهیه می شود.

مزایای ارسال اظهارنامه مالیاتی عملکرد

علی رغم اینکه تهیه و ارسال اظهارنامه مالیاتی برای مودیان مالیاتی بسیار وقت گیر است. اما ارسال اظهارنامه مالیاتی برای مودیان می تواند مزایای قانونی فراهم نماید.

طبق ماده ۱۸۹ شرکتهایی که سه سال متوالی اظهارنامه ارسالی آنها مورد قبول اداره امورمالیاتی واقع شود و اعتراضی به برگ تشخیص صادره نداشته باشند مشمول استفاده از ۵ درصد جایزه خوش حسابی نسبت به مالیاتهای پرداخت شده ۳ سال می شوند.

اصلاح اظهارنامه مالیاتی پس از ارسال

طبق تبصره ماده ۲۲۶ ق م م به مودیان مالیاتی اجازه داده می شود، در صورتی که در اظهارنامه مالیاتی تسلیمی از نظر محاسبه و درج اطلاعات اشتباهی رخ داده باشد.

ظرف یک ماه از تاریخ انقضای مهلت تسلیم اظهارنامه مالیاتی نسبت به رفع اشتباه اقدام و اظهارنامه مالیاتی اصلاحی تسلیم نمایند.

نرخ مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی پس از کسر معافیت سالانه

تا مبلغ ۵۰۰،۰۰۰،۰۰۰ ریال درآمد به نرخ ۱۵%

نسبت به مازاد ۵۰۰،۰۰۰،۰۰۰ریال تا ۱،۰۰۰،۰۰۰،۰۰۰ریال به نرخ۲۰%

نسبت به مازاد بر ۱،۰۰۰،۰۰۰،۰۰۰ریال به نرخ۲۵%

مراحل ارسال اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی

همین الان به سایت طرح جامع مالیاتی به نشانی www.tax.gov.ir مراجعه کنید و نرم افزار اظهارنامه مالیاتی را دانلود و پس از آن مراحل زیر را اجرا کنید.

۱. نصب نرم افزار اظهارنامه مالیاتی عملکرد

۲.مطالعه راهنمای تکمیل اظهارنامه

۳.واردکردن نام کاربری و رمز عبور وکدرهگیری پیش ثبت نام برای عملیاتی شدن اظهارنامه مالیاتی

۴.پاسخ به سوالات صفحه ۳ اظهارنامه و درج اطلاعات مورد درخواست

۵.واردکردن اطلاعات حسابداری در اظهارنامه مالیاتی

۶.درج و تکمیل صفحه۱۲ ( ترازنامه) اظهارنامه مالیاتی

۷.درج و تکمیل صفحه۱۳ ( سود وزیان) اظهارنامه مالیاتی

۸.رفع مغایرت اختلاف ترازنامه در صورت وجود

۹.تکمیل صفحه ۲۶ اظهارنامه اشخاص حقوقی و درج اقلام معاف و تعیین مالیات ابرازی برای اشخاص حقوقی

۱۰.تکمیل صفحه ۲۷ اظهارنامه اشخاص حقوقی و بستن اظهارنامه

۱۱.بررسی اظهارنامه و تطبیق مبلغ درآمد مندرج با اظهارنامه ارزش افزوده و گزارش فصلی جهت ارسال به اداره امور مالیاتی

۱۲.اقدام برای ارسال اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی و حقوقی واخذ کد رهگیری

۱۳.تهیه نسخه چاپی اظهارنامه پس از ارسال

۱۴.بایگانی اسناد و مدارک و آماده شدن برای رسیدگی به اظهارنامه مالیاتی ارسالی