آزادسازی سهام عدالت یا انتخاب روش غیرمستقیم؟

در این مقاله قصد داریم تا درباره آزادسازی سهام عدالت و نحوه انجام این کار اطلاعات جامع و کاملی را به شما عزیزان ارائه دهیم.  از ابتدای سال ۹۹ سهام عدالت و نحوه آزادسازی آن در راس اخبار کشور قرار گرفت.

از همان ابتدا برای بسیاری از افراد سوال شد که نحوه آزادسازی سهام عدالت چگونه است؟ اینکه روش مستقیم را برای آزادسازی انتخاب کنیم یا روش غیرمستقیم؟ اینکه هر یک از این دو روش چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟ برای پاسخ به این سوالات تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.

آزادسازی سهام عدالت

در مقاله « سهام عدالت چیست ؟» به این موضوع پرداحتیم که سهام عدالت در چه سالی و با چه هدفی مطرح گردید.

در همان مقاله گفتیم که دوﻟﺖ در دهه ۱۳۸۰ به منظور ﺗﻮزﻳﻊ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ بین افراد جامعه اﻗﺪاﻣﺎت ﻣﺘﻌﺪدى اﻧﺠﺎم داد ﻛﻪ ﻳﻜﻰ از آنها ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺳﻬﺎم ﻋﺪاﻟﺖ و ﺗﺨﺼﻴﺺ آن ﺑﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻮده اﺳﺖ.

از زمان ارائه سهام عدالت به مردم ﺗﺎ پایان ﺳﺎل ١٣٩٨ ﺳﺎﻟﻴﺎﻧﻪ ﺳﻮدى به دارﻧﺪﮔﺎن اﻳﻦ ورﻗﻪ ﺑﻬﺎدار تعلق می گرفت.

اﻣﺎ از ابتدای ﺳﺎل ١٣٩٩ روﻳﻪ تغییر کرده و دوﻟﺖ یازدهم ﺑﻪ این موضوع پرداخت که ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ اﻳﻦ ﻧﻬﺎد را ﺑﻪ عهده ﻣﺮدم بگذارد.

در همین راﺳﺘﺎ در مرحله نخست ﺑﻪ دارﻧﺪﮔﺎن ﺳﻬﺎم ﻋﺪاﻟﺖ اعلام ﺷﺪ ﺗﺎ ﺑﺎ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺖ ﺳﻬﺎم ﻋﺪاﻟﺖ وﺿﻌﻴﺖ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ اﻳﻦ اوراق را اﻧﺘﺨﺎب ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ.

به این ترتیب سرمایه گذاران می توانستند یکی از دو روش ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻳﺎ ﻏﻴﺮﻣﺴﺘﻘﻴﻢ را اﻧﺘﺨﺎب ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ.

روش مستقیم :

در روش ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺳﻬﺎم عدالت ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎً ﺑﻪ اﻓﺮاد ﺗﺨﺼﻴﺺ می‌یابد و در روش ﻏﻴﺮﻣﺴﺘﻘﻴﻢ اﻓﺮاد ﻣﺎﻟﻚ ﺳﻬﺎم شرکت‌های سرمایه گذاری اﺳﺘﺎﻧﻰ ﻛﻪ در ﻣﺠﻤﻮع ﻣﺎﻟﻚ ﺻﻨﺪوق تشکیل‌دهنده ﺳﻬﺎم ﻋﺪاﻟﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ.

اﻟﺒﺘﻪ ﭘﺲ از ﮔﺬﺷﺖ ﭼﻨﺪ روز روش ﻏﻴﺮﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺣﺬف ﺷﺪ و درصورتی که اﻓﺮاد روش ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ را اﻧﺘﺨﺎب نمی‌کردند عملاً روش ﻏﻴﺮﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﺮاى آن‌ها در نظر گرفته می شد.

آﻣﺎرﻫﺎى ﻣﺨﺘﻠﻔﻰ درخصوص دارﻧﺪﮔﺎن ﺳﻬﺎم ﻋﺪاﻟﺖ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ وﻟﻰ آﻧﭽﻪ بدیهی است این است که ﺑﺨﺶ ﻣﻬﻤﻰ از ﺟﺎﻣﻌﻪ فوق الذکر داﻧﺶ ﻣﺎﻟﻰ و ﻣﻌﺎﻣﻼﺗﻰ در ﺑﺎزار ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ را ﻧﺪارﻧﺪ.

و در ﻧﺘﻴﺠﻪ می‌توان ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺗﺮس ﺟﺎﻣﻌﻪ سرمایه گذاران ﺣﺎﺿﺮ در ﺑﻮرس از عرضه های وﺣﺸﺘﻨﺎک از ﺳﻮى اﻳﻦ اﻓﺮاد ﻃﺒﻴﻌﻰ ﺑﻮد.

سهام های تشکیل دهنده سهام عدالت :

هنگام ﺗﺨﺼﻴﺺ اوﻟﻴﻪ ﺳﻬﺎم ﻋﺪاﻟﺖ، ارزش اﺳﻤﻰ ﻫﺮ ورﻗﻪ ﺳﻬﺎم ﻋﺪاﻟﺖ ۵٠٠ ﻫﺰار ﺗﻮﻣﺎن ﻳﺎ یک میلیون ﺗﻮﻣﺎن ﺑﻮده اﺳﺖ. همچنین ﺑﺮ اﺳﺎس اﺧﺒﺎر ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪه ﺣﺪود ١٠ ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻧﻔﺮ درﺧﻮاﺳﺖ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ را داده اند.

ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت انجام‌شده ﺑﻪ ﻫﺮ ﻧﻔﺮ از دارﻧﺪﮔﺎن ﺳﻬﺎم ﻋﺪاﻟﺖ ﺳﻬﺎم های زﻳﺮ ﺗﺨﺼﻴﺺ داده می شود:

ﻓﺎﻳﺮا؛ ﺧﻮدرو، وﺗﺠﺎرت، وﺑﺼﺎدر، وﺑﻤﻠﺖ، ﺑﺴﻮﻳﭻ، ﺷﺒﻨﺪر، ﺷﺘﺮان، ﺷﺮاز، ﺷﭙﻨﺎ، ﺷﺮاز، ﺷﺒﺮﻳﺰ، ﻣﺎرون وﭘﺴﺖ، ﻛﭽﺎد، ﺣﭙﺘﺮو، ﺧﺴﺎﭘﺎ، وﺗﻮﺻﺎ، ورﻧﺎ، ﺳﺎراب، ﺳﺪﺷﺖ، ﻓﻮﻻژ، ﻓﻮﻻد، ﻟﻜﻤﺎ، ﺣﻜﺸﺘﻰ، ﻛﮕﻞ، اﺧﺎﺑﺮ، رﻣﭙﻨﺎ، ﻓﻤﻠﻰ، ﺑﺘﺮاﻧﺲ، داﻧﺎ، ﺷﺎوان، ﺷﮕﻮﻳﺎ، ﺟﻢ و ﻓﺎرس

ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت انجام شده و ﺑﺮ اﺳﺎس ﻗﻴﻤﺖ ﭘﺎﻳﺎﻧﻰ ﺳﻬﺎم در روز ﭼﻬﺎرﺷﻨﺒﻪ ﻣﻮرخ ۱۳۹۹/۰۴/۱۸ ارزش ﺳﻬﺎم ﻋﺪاﻟﺖ ﺣﺪود ۱۶میلیون و ششصد هزار ریال شده است ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع می‌تواند جذابیت های زﻳﺎدى را به همراه داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ.

ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﻫﻨﻮز اﻃﻼﻋﺎت دﻗﻴﻘﻰ درخصوص ﭘﺮﺗﻔﻮى ﻏﻴﺮ ﺑﻮرﺳﻰ ﺳﻬﺎم ﻋﺪاﻟﺖ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ با درنظر گرفتن آنها ﻧﻴﺰ می تواند ارزش اﻳﻦ اوراق را افزایش دهد.

ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻜﺎت ﻓﻮق مققر شد که ﻓﺮوش ﺳﻬﺎم زﻳﺮﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺳﻬﺎم ﻋﺪاﻟﺖ ﺑﺮاى اﻓﺮادى ﻛﻪ ﻣﺎﻟﻚ اﻳﻦ اوراق بوده‌اند ﺗﻮﺳﻂ بانک های ﻋﺎﻣﻞ دوﻟﺖ و ﻛﺎرﮔﺰاران زﻳﺮﻣﺠﻤﻮﻋﻪ آن ها اﻧﺠﺎم ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ.

نکات مهم آزادسازی سهام عدالت

۱) ﻃﺒﻖ اﻋﻼم دوﻟﺖ ارزش روز ﺳﺒﺪ ﺳﻬﺎم ﻋﺪاﻟﺖ رﻗﻤﻰ ﺑﻴﻦ ۴٠٠ ﺗﺎ ۵٠٠ ﻫﺰار ﻣﻴﻠﻴﺎرد ﺗﻮﻣﺎن ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﺰرﮔﻰ اﻳﻦ رﻗﻢ ﺗﺮس ﻋﺠﻴﺒﻰ ﺑﺮ اﻓﺮاد ﺑﺎﺳﺎﺑﻘﻪ ﺑﺎزار وارد ﻛﺮده ﺑﻮد .

ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﺎﻧﻪ اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﺗﻮﺳﻂ دوﻟﺖ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺷﺪ در غیر این صورت ﺷﻜﺴﺖ ﺑﺰرﮔﻰ در ﺑﺎزار می توانست رخ دهد و ﺗﺎ مدت ها ﺑﺎزار را ﺑﻪ ﻛﻤﺎ ﺑﺒﺮد.

٢) ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ روﻳﻪ ﻓﻮق اﻟﺬﻛﺮ ﻋﻤﻼً ﺷﻤﺎ به عنوان مالک ﺳﻬﺎم های ﻣﻮﺟﻮد در ﺳﺒﺪ ﺳﻬﺎم عدالت ﺧﻮد خواهید بود. اﻣﺎ نمی‌توانید در ﻣﻮرد زﻣﺎن ﻓﺮوش آن تصمیم‌گیری نمایید.

اﻳﻦ موضوع کاملاً ﺑﺮ ﻋﻬﺪه ﻛﺎرﮔﺰاران زﻳﺮﻣﺠﻤﻮﻋﻪ بانک های ﻋﺎﻣﻞ ﻫﺴﺖ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع در ﺟﻬﺖ تصمیم گیری های آﺗﻰ ﺷﻤﺎ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻬﻢ و ﺣﻴﺎﺗﻰ اﺳﺖ.

روش غیر مستقیم : عدم آزادسازی سهام عدالت :

ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺷﻤﺎ روش ﻏﻴﺮﻣﺴﺘﻘﻴﻢ برای مدیریت سهام عدالت را اﻧﺘﺨﺎب ﻛﺮده ﺑﺎﺷﻴﺪ، ﻃﺒﻖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰی ﻫﺎى آﺗﻰ دوﻟﺖ ﻣﺎﻟک ﺳﻬﺎم ﺷﺮﻛﺖ سرمایه گذاری اﺳﺘﺎﻧﻰ ﺧﻮدﺗﺎن می شوید.

به عنوان مثال ﻓﺮدى ﻛﻪ ﺳﺎﻛﻦ اﺳﺘﺎن ﺗﻬﺮان ﻫﺴﺖ و ﺳﻬﺎم ﻋﺪاﻟﺖ دارد ﻣﺎﻟﻚ ﺳﻬﺎم ﺷﺮﻛﺖ سرمایه گذاری اﺳﺘﺎن ﺗﻬﺮان می‌شود.

در ﻧﮕﺎه اول ممکن است این ﻣﻮﺿﻮع ﺟﺬاﺑﻴﺖ چندانی نداشته باشد. اﻣﺎ ﻧﻜﺘﻪ ﺟﺬاب ﻣﺎﺟﺮا در اﻳﻦ است ﻛﻪ اﻳﻦ شرکت ها در ﻟﻴﺴﺖ ورود ﺑﻪ ﺑﻮرس ﻗﺮار دارﻧﺪ.

قطعاً این موضوع می تواند ارزش اﻓﺰوده ﺧﻮﺑﻰ ﺑﺮاى ﺷﻤﺎ اﻳﺠﺎد کند زیرا چشم انداز ﻣﺜﺒﺘﻰ ﭘﻴﺮاﻣﻮن ﺳﻬﺎم ﻓﻮق وﺟﻮد دارد.

اﻣﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﭼﻪ زﻣﺎﻧﻰ ﻋﺮﺿﻪ اوﻟﻴﻪ اﻳﻦ شرکت ها اﻧﺠﺎم ﺧﻮاﻫﺪ ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ و ﺳﻬﺎم اﻳﻦ شرکت ها ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ در ﺑﻮرس را ﺧﻮاﻫﻨﺪ داﺷﺖ ﻣﻮﺿﻮﻋﻰ است ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ آﻳﻨﺪه ﻣﻮﻛﻮل شود.

خلاصه ای از روش های آزادسازی سهام عدالت :

در روش ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺷﻤﺎ ﻣﺎﻟﻚ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺷﺮﻛﺖ ﺧﻮاﻫﻴﺪ ﺑﻮد ﻛﻪ در ادامه مطلب ذﻛﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ اﻣﺎ در روش ﻏﻴﺮﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺷﻤﺎ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺎﻟﻚ ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ (ﺷﺮﻛﺖ سرمایه‌گذاری اﺳﺘﺎن ﺧﻮدﺗﺎن) ﺧﻮاﻫﻴﺪ ﺑﻮد.

 پرتفوی سهام عدالت

در سبد سهام عدالت ۳۱ درصد فلزات اساسی، ۲۴ درصد پتروشیمی، ۱۶ درصد پالایشگاه، ۱۲ درصد بانک و مابقی شرکت‌های کم ارزش‌تر قرار دارند. حدود ۸۷ درصد از کل سهام عدالت متعلق به پنج صنعت که در آن ۱۴ شرکت هستند.

نحوه فروش سهام عدالت پس از آزادسازی سهام عدالت :

با توجه به مصوبه مورخ ۹۹/۰۲/۳۰ شورای عالی بورس، کلیه دارندگان سهام عدالت که قصد فروش قسمتی از سهام خود را داشتند، می توانستند از روز سه شنبه مورخ ۹۹/۰۳/۶ به شعب بانک هایی که قبلاً در آن دارای حساب بانکی بوده و شماره شبای آن حساب را به سازمان خصوصی سازی معرفی کرده ‌اند، مراجعه نمایند.

سپس با تکمیل فرم های مربوطه نسبت به تکمیل سفارش فروش ۳۰ درصد از سهام عدالت خود و تعهد نامه مربوطه، اقدام نمودند.

بر اساس این مهلت اعلام شده در تاریخ ۹۹/۰۳/۰۸ به پایان رسید و از تاریخ ۹۹/۰۳/۱۰ بانک ها از طریق کارگزاری های خود یا کارگزاری های طرف قرار داد، “به تدریج” نسبت به فروش سهام متقاضیان در بورس اقدام نمودند.

قرار بر این بود که وجوه حاصل از فروش ۳۰درصد سهام عدالت را در قالب توافق شده به حساب صاحبان آن واریز کنند اما هنوز این اتفاق نیفتاده است.