تجاری سازی اختراعات پزشکی


کمیته مدیریت مالکیت معنوی در دفتر توسعه فناوری سلامت وزارت بهداشت می تواند با تجاری سازی اختراعات پزشکی و ورود آنها به بازار، وضعیت توسعه فناوری های حوزه سلامت کشور را متحول ‌کند.

مالکیت معنوی یعنی آنچه از ذهن، دانش، خلاقیت و نوآوری افراد در قالب یک ایده قابل احصا ایجاد می‌شود و برای اینکه دیگری از آن فکر و ایده استفاده نکند، سندی ثبت می‌شود.

تاکنون روال کشور اینطور بود که هدف متقاضیان از ثبت اختراع، بهره‌مندی از امتیاز آن برای ارتقا یا معافیت سربازی در بنیاد ملی نخبگان و غیره بود.

در وزارت بهداشت یک کمیته ثبت ابداع و اختراع ذیل مرکز توسعه، هماهنگی و ارزیابی تحقیقات در معاونت تحقیقات قرار داشت که مالکیت معنوی، ثبت پتنت و ثبت ژن‌ها را با حضور متخصصان بررسی کرده و امتیاز می‌دادند.

یک کمیته دیگر نیز در دفتر توسعه فناوری سلامت با عنوان سیاست‌گذاری مالکیت معنوی وجود داشت که وظیفه حمایت از زیرساخت‌های حمایت معنوی را برعهده داشت.


تفاهم نامه تجاری سازی اختراع پزشکی


با امضای تفاهم‌نامه‌ همکاری میان معاونت علمی‌وفناوری ریاست‌جمهوری و وزارت بهداشت تجاری سازی اختراعات پزشکی شتاب می‌گیرد.

چند ماه پیش، تفاهم‌نامه‌ میان کانون پتنت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به امضا رسید تا اختراعات حوزه پزشکی هم با سرعت و تسهیلات بیشتر، ثبت و تجاری‌سازی شوند.

در این تفاهم‌نامه‌ نیمی از هزینه ثبت اختراعات مورد تایید کانون، توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی پرداخت می‌شود.

قرار است این همکاری مشترک به راه‌اندازی دفاتر ثبت اختراع در دانشگاه‌های علوم پزشکی، ترویج و تجاری‌سازی اختراعات این حوزه بینجامد و اساتید دانشگاهی به حمایت از ایده‌ها و خلاقیت‌های دانشجویان ترغیب شوند.

این تفاهم‌نامه همکاری(تجاری سازی اختراعات پزشکی) با هدف توسعه زیست‌بوم فناوری و نوآوری در کشور و استفاده از ظرفیت همه نهادهای موثر و بازیگران این عرصه به امضا رسید.

بر اساس اعلام معاونت علمی، همچنین پیش از این و بر اساس تفاهم‌نامه همکاری که میان کانون پتنت معاونت علمی و فناوری و وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به امضا رسید، زمینه برای حمایت بیشتر و موثرتر از مخترعان، اعضای هیات ‌علمی و پژوهشگران کشور فراهم شد؛

چرا که بر اساس این توافقنامه، کانون پتنت به عنوان عامل اجرایی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در حوزه مالکیت فکری، متعهد شد تا برنامه‌های وسیعی را برای توسعه و شتاب بخشیدن در این خصوص، به اجرا درآورد. این طرح در دانشگاه‌های کشور در حال اجرا است.


کمیته تجاری سازی اختراعات پزشکی


در حال حاضر، دو کمیته ثبت اختراعات و سیاست‌گذاری مالکیت معنوی را در یکدیگر ادغام کردیم و کمیته مدیریت مالکیت معنوی تشکیل شده است.

این کمیته علاوه بر وظایف دو کمیته سابق حمایت و تجاری سازی اختراعات پزشکی و ارجاع به کمیته تجاری سازی و همچنین TTO یا دفاتر انتقال فناوری را نیز برعهده دارد.

دکتر منظم به نحوه تجاری سازی اختراعات پزشکی اشاره کرد و گفت: اگر در ارزیابی‌ها مشخص شود یک شرکت و یا تیم و هسته فناورانه است که اختراع خود را ثبت کرده، یعنی پتانسیل لازم برای ورود به بازار را دارد.

این ایده به کمیته تجاری سازی اختراعات پزشکی که ذیل کمیته اصلی شکل گرفته ارجاع می ‌شود که متشکل از صندوق‌ها و سرمایه‌گذاران حوزه سلامت خواهد بود.

مدیر دفتر توسعه فناوری سلامت وزارت بهداشت به دسته دیگری از تقاضاها اشاره و تصریح کرد: یک عده از پتنت‌ها نیز از سوی اساتید و محققانی است که علاقه‌ای به راه‌اندازی شرکت ندارند، فقط می خواهند ایده خود را ثبت کنند و از امتیازات آن بهره‌مند شوند.

اغلب درخواست‌ها هم مربوط به همین بخش هستند. این گروه به دفاتر انتقال فناوری ‌TTO ارجاع خواهند شد که در آنجا برای ایده و پتنت‌های دریافتی مشتری پیدا می‌کنند یا برای مشارکت به صنایع مرتبط معرفی می‌شود.

دکتر منظم با یادآوری اینکه پتنت‌هایی که وارد بازار نمی‌شوند به علت نامطلوبی ایده نیست، بلکه مشکل همراستا نبودن با نیاز بازار است، گفت: این ایده‌ها بر اساس نیاز بازار طراحی نشده‌اند؛

وظیفه و رسالت ماست که آنها را به سوی نیاز بازار و کشور هدایت کنیم. باید لیست اولویت‌های بازار و نیاز کشور را در اختیار محققان قرار بدهیم تا در جهت آن حرکت کنند و ایده‌پردازی کنند.

از آنجایی که اغلب متقاضیانی که به ما مراجعه می‌کنند، اطلاعی از فرآیندهای تجاری‌سازی ندارند؛ بنابراین به منظور پوشش‌دهی کامل زنجیره نوآوری، تمامی تقاضاهایی که در کانون پتنت نیز مورد حمایت قرار می گیرد را نیز غربالگری خواهیم کرد.

تمام اجزای اکوسیستم در کمیته حضور دارند که نمایندگانی از صندوق نوآوری و شکوفایی، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، سازمان غذا و دارو، دفتر حقوقی، دفتر توسعه فناوری سلامت وزارت بهداشت و غیره هستند، بنابراین امیدواریم عملکرد کمیته در این حوزه اثربخش باشد.