سهام عدالت چیست :


در این مقاله قصد داریم تا درباره سهام عدالت اطلاعات جامع و کاملی را به شما عزیزان ارائه دهیم. اینکه سهام عدالت چیست و به چه منظور ایجاد شد از نمونه موضوعاتی است که در این مقاله گنجانده شده است.

در مقاله های بعدی به نحوه آزاد کردن سهام عدالت و ارزش سهام عدالت خواهیم پرداخت.


تعریف سهام عدالت :


سهام عدالت نوعی یارانه به شمار می رود که در دولت نهم، از طریق شرکت های تعاونی عدالت استانی به مشمولان آن واگذار می شود.

دولت نهم، در پاسخ به اینکه هدف از عرضه سهام عدالت چیست اعلام کرد که هدف گسترش سهم بخش تعاون در اقتصاد ایران می باشد.

بنا به طرح «سهام عدالت»، بخشی از سهام شرکت‌های دولتی معین، به قشرهای کم درآمدتر فروخته می شود.

«آیین نامه اجرایی افزایش ثروت خانوارهای ایرانی از طریق گسترش سهم بخش تعاون براساس توزیع سهام عدالت» در تاریخ ۹ بهمن ۸۴ و پس از اصلاح متن اولیه که خود در ۲۳ آبان ۸۴ مصوب هیئت وزیران شده بود، به تصویب این هیئت رسید.

تصویب اساسنامه شرکت کارگزاری سهام عدالت در همین روز بر عزم راسخ دولت جدید در عملی ساختن این پروژه صحه گذاشت و سهام مزبور پیش از آغاز سال ۱۳۸۵ در چهار استان به تعدادی از مشمولان طرح اعطا شد.

در مرحله اول واگذاری سهام عدالت به برخی از افراد تحت پوشش کمیته امداد، سازمان بهزیستی و رزمندگان فاقد شغل تقسیم شد.

و برگه‌هایی به عنوان برگه سهام عدالت نیز به مشمولان طرح سهام عدالت اعطا شد.

ارزش این برگه‌ها در ابتدا ۵۰۰ هزار تومان سهام بود که پس از مدتی به یک میلیون تومان افزایش یافت.

قرار بر این بود که برای گروه های کم درآمد، نیمی از قیمت هر سهم تخفیف داده شود و نیمی دیگر نیز به مدت ده سال از محل سود شرکت بازپرداخت گردد.


خصوصی سازی پس از اجرای طرح سهام عدالت چیست ؟


تا پیش از اجرای طرح سهام عدالت و پیش از اینکه مشخص شود که سهام عدالت چیست، خصوصی سازی شرکت های دولتی روند بسیار کندی داشت.

بنا به آمارهای ارائه شده در سال ۸۵ ، نزدیک به سه هزار میلیارد تومان از سهام شرکت های دولتی تا آن زمان واگذار شده بود ولی ارزش سهام عدالت در همان مرحله اول دو هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان بود.

در سال ۱۳۸۵ پس از تفسیر جدیدی که از اصل ۴۴ قانون اساسی شد، دولت اجازه یافت تا ۸۰ درصد سهام کارخانجات، بنگاه‌های بزرگ دولتی را به بخش خصوصی و تعاونی واگذار نماید که تا آن زمان بنا بر قانون اساسی باید در اختیار دولت قرار داشت.

با تفسیری که از اصل ۴۴ انجام شد دولت اجازه یافت تا سهام شرکت‌های بزرگی مانند خودروسازی ها، فولاد، معادن، بیمه، بانک، هواپیمایی، کشتیرانی، نیروگاه‌ها، مخابرات و نفت گاز را واگذار کند.

با این مجوز تازه، واگذاری‌ شرکت های دولتی سرعت گرفت.  هر چند کارشناسان اقتصادی معتقدند که در این مدت بخش عمده ای از شرکت ها به سازمان ها و نهادهای شبه دولتی و «خصولتی» واگذار شده است و سهم واگذار شده به بخش خصوصی ناچیز بوده است.

آمار نشان می دهد که تا پایان دولت محمود احمدی نژاد نزدیک به ۱۰ درصد سهام شرکت های دولتی به شبه دولتی ها واگذار شده است.

همچنین طبق آمار ارائه شده ، بیشتر از ۱۴۲ هزار میلیارد تومان سهام شرکت های دولتی در پانزده سال گذشته واگذار شده است که حدود ۳۰ هزار میلیارد تومان این سهام مربوط به سهام عدالت بوده است.

به گفته عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی وقت، ۹۵ درصد از شرکت ها و مجموعه های دولتی واگذار شده به بخش خصوصی در دولت نهم در نهایت به این بخش نرسیده و دوباره به دولت «بازگشته» یا به نهادهای نیمه دولتی واگذار شده است.

قرار بر این بود که در سال ۱۳۹۳ پرونده خصوصی سازی بسته شود اما به دلایل مختلف نظیر فقدان مشتری، دولت نتوانست سهام برخی شرکت ها را واگذار کند.

دولت امیدوار بود این برنامه پیش از پایان سال ۱۳۹۵ تمام شود اما برنامه خصوصی سازی برخلاف پیش بینی ها تاکنون ادامه داشته است.


پرونده سهام عدالت چیست ؟


تا آبان ۱۳۹۵ سود شرکت های سهام عدالت ۱۷ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان بوده که ۱۳۰۰ میلیارد تومان آن پیش از انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۸۸ از سوی دولت محمود احمدی نژاد به عنوان سود سهام عدالت بین گروه هایی از مردم توزیع شد.

در هفتم اسفندماه ۹۲ تعدادی از نمایندگان مجلس درخواست خود مبنی بر تحقیق و تفحص از عملکرد سهام عدالت را به هیئت رئیسه مجلس تقدیم کردند. سرانجام مجلس با تصویب قانونی مانع توزیع آن شد.


نحوه پرداخت سود سهام عدالت :


سبد سهام عدالت چیست؟ این سبد ترکیبی از ۶۰ شرکت بورس و فرابورس است و برای هر نفر از مجموع پورتفوی سهام عدالت مبلغ یک میلیون تومان سهام اختصاص داده شده‌است.

بنابراین سهام عدالت متعلق به شرکت خاصی نبوده و مجموع سبد سهام در درصدی از ۶۰ شرکت دولتی تعریف شده است که سود و زیان شرکت های مذکور به صورت علی السویه بین سهامداران تقسیم می‌شود.

طبق قانون، دولت باید سهام عدالت را از ابتدای سال ۹۵ آزاد می کرد اما این امر تا سال ۹۹ به تعویق افتاد.

در اوایل آذر ۱۳۹۵ سازمان خصوصی‌سازی اعلام کرد که بعد از ده سال، تکلیف سهام عدالت چیست و توضیح داد که تکلیف آن در سال آینده روشن می شود و از پایان سال آینده سود سهام عدالت به دارندگان آن پرداخت خواهد شد.

رئیس سازمان خصوصی سازی گفت که «از نظر ما طرح سهام عدالت به انتهای خود رسیده است و منتظریم با پایان یافتن مجامع، شرکت های سرمایه پذیر حساب هایشان را ببندند.»

او در عین حال تاکید کرد که هنوز «ابهام های مختصری درباره شناسایی مشمولان، سبد سهام، ساز و کارهای ساماندهی آن برای آزاد سازی سهام عدالت وجود دارد.»

در اواسط دی ماه سال ۹۵ سازمان بورس و اوراق بهادار میزان سود دریافتی سهام عدالت از ۶۰ شرکت حاضر در سبد سهام را ۱۹۹ هزار و ۱۵ میلیارد ریال اعلام کرد.

به‌علاوه سود مصوب مجمع عمومی شرکت ها در این مدت ۳۰۹ هزارو ۵۷۴ میلیارد ریال و همچنین مشارکت در افزایش سرمایه شرکت های سرمایه پذیر سهام عدالت ۵۱ هزار و ۷۷۰ میلیارد ریال و مانده طلب سود از شرکت ها ۵۸ هزار و ۷۸۸ میلیارد ریال بوده است.

سازمان خصوصی‌سازی اعلام کرد واجدین سهام عدالت در پایان سال ۹۶ می‌توانند سود سال ۹۵ خود را دریافت کنند.


ثبت نام برای جاماندگان سهام عدالت


به گزارش وبسایت سهام عدالت ثبت نام جدید در حال حاضر برای جا ماندگان امکان پذیر نیست؛ و در صورت امکان ثبت نام جدید از طریق سایت اعلام می‌گردد.


آزاد سازی سهام عدالت چیست ؟


در اردیبهشت ۹۹ رهبر ایران با درخواست حسن روحانی رئیس‌جمهور وقت مبنی بر آزاد سازی سهام عدالت موافقت کرد.

در گفتگوی ویژه خبری شبکه ۲ همان شب درباره این موضوع که قیمت سهام عدالت چیست ، اعلام گردید که ارزش هر سهام به حدود ۱۲ میلیون تومان رسیده است.

متن نامه رهبر ایران بدین شرح است:

بسم الله الرحمن الرحیم

درپی تصمیم واگذاری درصدی از سهام اصل ۴۴ قانون اساسی در قالب سهام عدالت که با هدف گسترش عدالت اجتماعی و توانمندسازی خانوارهای کم درآمد بود.  انتظار این بود که توسط مسئولین مربوط در دولتهای مختلف با اجرای دقیق مواد ۸ گانه ابلاغی ۱۳۸۵/۴/۱۲ هرچه سریعتر مقدمات لازم برای آزادسازی سهام عدالت و واگذاری تعیین قیمت آن به بورس فراهم گردیده و آیین نامه های اجرایی تهیه و به اجرا درآید.

در هر صورت با توجه به شرایط فعلی اقتصادی و عزم دولت برای عمل به تکالیفی که به عهده اوست، با آزادسازی سهام عدالت با رعایت امور زیر، موافقت می‌شود:

  1. دارندگان سهام عدالت مجازند در محدوده زمانی مشخص مالکیت مستقیم سهام شرکت های سرمایه پذیر را انتخاب نمایند و به تناسب، نقش مدیریتی خود را ایفا کنند.
  2. مقررات مورد نیاز جهت انتقال سهام به صاحبان سهام عدالت توسط شورایعالی بورس تدوین و تصویب شود. این مصوبات برای کلیه دستگاه های اجرایی لازم الاجراست.
  3. نسبت به سهام باقیمانده در شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی، شورایعالی بورس موظف است ضمن تشویق ماندگاری صاحبان سهام در شرکت‌های مذکور، از طریق مبادی ذیربط هرچه زودتر زمینه ورود شرکتها به بورس را فراهم نماید.