تغییرات سرمایه در شرکتهای تعاونی

در این مقاله نحوه ثبت تغییرات سرمایه در شرکتهای تعاونی به طور کامل ارائه شده است. چنانچه قصد افزایش سرمایه یا کاهش سرمایه در شرکتهای تعاونی دارید تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.

سرمایه در شرکتهای تعاونی متغیر و نامحدود است و می توان با فروش سهام به اعضای شرکت و یا قبول اعضای جدید به میزان سرمایه افزوده و یا با بازپرداخت بهای سهام اعضاء سرمایه شرکت را کاهش داد.

افزایش و یا کاهش سرمایه بایستی با رعایت مفاد اساسنامه مورد عمل، کلیه قوانین و مقررات مربوطه و تصویب مجمع عمومی صورت گیرد.

1- تغییرات سرمایه در شرکتهای تعاونی از نوع افزایش سرمایه

یکی از تغییرات سرمایه در شرکتهای تعاونی، افزایش سرمایه است.

الف – صدور سهام جدید :

سرمایه شرکت را می توان از طریق صدور سهام جدید افزایش داد. شرکت می تواند سهام جدید را برابر مبلغ اسمی بفروشد و یا اینکه مبلغی علاوه بر مبلغ اسمی به عنوان اضافه ارزش سهم از خریداران دریافت کند.

تأديه مبلغ سهام از محل سود تقسیم نشده و یا ۱/۲ اندوخته قانونی امکان پذیر می باشد. در این صورت واگذاری سهام جدید به اعضاء به نسبت سهامی که مالكند خواهد بود.

ب – افزایش ارزش اسمی سهام :

افزایش سرمایه از طریق بالا بردن مبلغ اسمی سهام موجود در صورتی که برای صاحبان سهام ایجاد تعهد کند ممکن نخواهد بود مگر آنكه كليه صاحبان سهام با آن موافق باشند. در این صورت افزایش سرمایه باید نقدا پرداخت شود.

توضیح اینکه تصمیم گیری در این خصوص از اختیارات مجمع عمومی فوق العاده می باشد که بایستی با حضور تمامی اعضاء تشکیل و با رأی مثبت آنان به تصویب برسد.

٢- تغییرات سرمایه در شرکتهای تعاونی از نوع کاهش سرمایه

یکی از تغییرات سرمایه در شرکتهای تعاونی، کاهش سرمایه است. کاهش سرمایه در شرکتهای تعاونی به دو صورت انجام می گیرد:

الف – خروج عضو:

در صورت لغو عضویت به سبب استعفا، اخراج، فوت وجه سهام عضو خارج شده «به میزان ارزش روز سهام محاسبه» و به ديون تعاونی تبدیل می گردد.

پس از کسر مالیات متعلقه و بدهی وی به تعاونی باقیمانده به او یا ورثه اش پرداخت خواهد شد.

در صورت اعتراض عضو یا ورته وی نسبت به ارزش روز محاسبه شده سهام، آنان می توانند موضوع را جهت داوری به اتاق تعاون شهرستان یا استان ذیربط ارجاع و یا از طریق محاکم قضایی و با استفاده از کارشناس رسمی دادگستری نسبت به تقویم ارزش روز سهام اقدام نمایند.

ب-کاهش ارزش سهام:

اگر بر اثر زیان های وارده حداقل نصف سرمایه شرکت از میان برود با تصویب مجمع عمومی فوق العاده سرمایه شرکت به مبلغ سرمایه موجود کاهش می یابد. در این صورت رعایت تساوی حقوق صاحبان سهام الزامی است.

٣- تغییرات سرمایه در شرکتهای تعاونی از نوع وظایف هیات مدیره و بازرسان

هیأت مدیره شرکت های تعاونی موظفند تغییرات سرمایه در شرکتهای تعاونی را مورد رسیدگی قرار داده و ضمن درج موضوع در دستور کار مجمع عمومی پیشنهادات خود را مستند به گزارش ارزیابی به شرح زیر به مجمع عمومی ارائه دهند.

  • میزان افزایش یا کاهش در سرمایه
  • نحوه فروش سهام جدید
  • ارزش روز هر سهم

گزارش بازرس یا بازرسان باید شامل اظهار نظر درباره پیشنهادات هيات مديره عوامل و جهات مورد رسیدگی و توجیهات عنوان شده باشد.

۴- تغییرات سرمایه در شرکتهای تعاونی از نوع مجمع عمومی

مجمع عمومی پس از استماع گزارش هیأت مدیره و بازرسان شرکت و وزارت تعاون – در صورتی که اظهار نظر کرده باشد- در موارد ذیل اتخاذ تصمیم می کند:

  •  تصویب میزان افزایش یا کاهش در سرمایه شرکت ( تصویب تغييرات سرمایه در شرکتهای تعاونی‌)
  • نحوه فروش سهام جدید
  • دادن مامور به هیات مدیره جهت ابطال سهام اعضای خارج شده و پرداخت ارزش روز سهام آنان
  • تصویب ارزش روز هر سهم برای دوره مالی آینده.
  • تصویب تغييرات سرمایه در دوره مالی گذشته

۵- ارزیابی سهام در شرکتهای تعاونی

به منظور تغییرات سرمایه در شرکتهای تعاونی بایستی با ارزیابی سهام در این شرکتها آشنا شوید.

ارزش روز هر سهم در شرکتهای تعاونی عبارت است از حاصل مابه التفاوت داراییهای تجدید ارزیابی شده و بدهی ها، تقسیم بر تعداد سهام شرکت. نحوه ارزیابی و ثبت تغییرات به شرح زیر می باشد:

الف – ارزیابی دارايي ها و بدهی ها :

۱- دارایی ها

۱-۱- موجودی نقد ریالی اوراق بهادار، سپرده بانکی به ارزش دفتری و با احتساب سود متعلقه، وجود ارزی به نرخ قابل تسعير اعلام شده توسط بانک مرکزی

۲- ۱- حسابها و اسناد دریافتنی، پیش پرداختها متکی به جدول سنی با در نظر گرفتن ذخيره مطالبات مشکوک الوصول به ارزش دفتری

٣-۱- موجودی کالا با در نظر گرفتن ذخيره كاهش ارزش موجودی (اقلام ضایعاتی) به ارش دفتری، در صورت تفاوت فاحش (بیش از ۲۰ درصد) بین ارزش دفتری و ارزش روز، ملاک محاسبه ارزش روز خواهد بود.

۱-۴- سفارشات مواد و کالا براساس مخارج انجام شده

۱-۵- سرمایه گذاری ها

  • سهام این شرکت ها و مؤسسات در صورت قیمت گذاری در بورس به قيمت بازار در غیر اینصورت براساس کارشناسی قیمت روز.
  • ساير مشاركتها براساس ارزیابی قیمت روز در صورتی که امکان محاسبه ارزش روز وجود نداشته باشد ملاک ارزش ویژه مذکور در آخرین صورتهای مالی شرکتهای مزبور می باشد.

۱-۶- زمین، ساختمان، تأسيسات، ماشین آلات، اثاثه اداری، وسائط نقلیه به قیمت قابل تبدیل به نقد در زمان ارزیابی (با فرض تداوم فعالیت و با رعایت اصل احتیاط و پیش بینی مالیات و هزینه های تبدیل با فرض انجام معامله)

۱-۷- سایر داراییها از قبیل امتیاز آب، برق، تلفن، کار، به قیمت روز و ساير امتيازات و سرقفلی و علائم تجاری به قیمت قابل تبدیل به نقد (با رعایت اصل احتیاط و پیش بینی هزینه های تبدیل با فرض انجام معامله)

۲- ارزیابی بدهی ها

۲-۱- حسابهای پرداختی، پیش دریافتها، وامها (با احتساب کارمزد متعلقه تا زمان ارزیابی) به قیمت دفتری ( تغییرات سرمایه در شرکتهای تعاونی)

۲-۲- محاسبه ذخيره مالیات «سوابق مالیاتی شرکت در ۳ سال ماقيل زمان ارزیابی (مالیات ایرانی، تشخیصی، قطعی) می تواند ملاک محاسبه قرار گیرد.

۲-۳- محاسبه ذخيره سنوات خدمت کارکنان معادل متوسط مقرر در قانون کار در ازای سالهای خدمت آنان (تغییرات سرمایه در شرکتهای تعاونی)

۲-۴- محاسبه ذخيره قانونی وضع شده قبل از تطبيق اساسنامه با قانون تعاون (مصوب سال ۷۰ ) و سود تقسيم نشده سنوات قبل به قیمت دفتری

توضيح: ارزش افزوده حال تجدید ارزیابی داراییهای ثابت و نامشهود ابتياع شده قبل از تطبيق اساسنامه شرکت با قانون تعاون (مصوب سال ۱۳۷۰) در صورتی که خارج از حدود عمليات جاری آنان باشد به عنوان ذخيره قانونی محسوب می گردد.

ب – ثبت تغییرات شرکت در دفاتر قانونی

حال که با تغییرات سرمایه در شرکتهای تعاونی آشنا شدید، بهتر است تا روند ثبت آن در دفاتر قانونی را نیز بدانید.

۱- هیچگونه ثبتی در خصوص تجدید ارزیابی انجام شده در دفاتر قانونی شرکت صورت نمی گیرد. تغییرات سرمایه در شرکتهای تعاونی

۲- مابه التفاوت ارزش اضافه سهام دریافتی و پرداختی به حساب «اعضاء بابت تجديد ارزیایی » به منتقل می شود.

توضیح: با توجه به اعلام محدودیت ورود و خروج عضو در تعاونی ها به لحاظ رعایت اصل احتیاط و اصل تداوم فعالیت مانده بستانكار حساب اعضاء بابت تجدید ارزیابی ماهیت اندوخته دارد. تغییرات سرمایه در شرکتهای تعاونی

۳- در صورت فروش سهام بیش از مبلغ اسمی و دریافت وجه حساب بانک، معادل ارزش روز سهام خریداری بدهکار«حساب سرمایه » معادل ارزش اسمی سهام و حساب اعضاء بابت تجدید ارزیابی» معادل ارزش اضافه بستانکار می شود.

۴- در صورت خروج عضو و پرداخت ارزش سهام بیش از مبلغ اسمی «حساب سرمایه» معادل مبلغ اسمی سهام باطل شده و «حساب اعضا بابت تجدید ارزیابی» معادل ارزش اضافه بدهکار، حساب بانک معادل ارزش ویژه پرداختی (و حساب مالیات معادل مالیات متعلقه) بستانکار می شود.